ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΚΡΙΘΗΚΕ Η ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΤΜΕΑΡ ΑΠΟ ΤΟ Β΄ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ Σ.Τ.Ε.
Το Β΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), με δύο αποφάσεις του, έκρινε ότι είναι αντισυνταγματικό το ειδικό τέλος μείωσης εκπομπών αερίων ρύπων (ΕΤΜΑΕΡ), που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.
Η προσφυγή έγινε από βιομηχανικό όμιλο (ΜΟΤΟR OIL) αλλά και από πολίτες,οι οποίοι έθεσαν υπό αμφισβήτηση την ανταποδοτικότητα του τέλους ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ) και θεωρούσε ότι ο καταναλωτής δεν έχει κάποιο άμεσο όφελος έναντι του ποσού που καταβάλλει (κατά μέσο όρο 15 ευρώ οι 1.000 κιλοβατώρες και 20 ευρώ στα οικιακά τιμολόγια), ενώ αμφισβήτησαν και τον τρόπο με τον οποίο επιβάλλεται και εισπράττεται. Σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, τα παραπάνω προσιδιάζουν σε φόρο και όχι σε τέλος,
και αυτό γιατί «δεν έχει τον χαρακτήρα ανταποδοτικού τέλους». Και δεν τον έχει γιατί δεν αποτελεί ειδική αντιπαροχή, αλλά «αποβλέπει στην οικονομική ενίσχυση του ειδικού λογαριασμού του νόμου 2773/1999», με τον οποίο ρυθμίζονται θέματα παραγωγής και συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).
Το Β΄ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Φιλοκτήμονα Αρναούτογλου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Αριστόβουλο Βώρο, αναφέρει ότι «το ανταποδοτικό τέλος διακρίνεται από το φόρο κατά το ότι αποτελεί μεν και αυτό, όπως ο φόρος, αναγκαστική παροχή, καταβάλλεται, όμως, έναντι ειδικής αντιπαροχής ήτοι έναντι ειδικώς παρεχόμενης δημόσιας υπηρεσίας». Και η δημόσια αυτή υπηρεσία «παρέχεται προεχόντως χάριν δημοσίου σκοπού, εξυπηρετούνται, όμως, με αυτήν ταυτοχρόνως και όποιοι τη χρησιμοποιούν, που φέρουν και το βάρος των δαπανών της».
Το ΣτΕ ακόμη αναφέρει, ότι ο νόμος 4001/2011 ο οποίος αναθέτει στον υπουργό ΠΕΚΑ να ορίσει τη μεθοδολογία διαμόρφωσης του ύψους του ΕΤΜΑΕΡ και αφετέρου, παρέχει εξουσιοδότηση στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) να καθορίσει το συντελεστή χρέωσης ανά κατηγορία καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, είναι αντίθετος στο άρθρο 78 παράγραφος 4 του Συντάγματος. Το άρθρο αυτό του Συντάγματος καθορίζει την έννοια του φόρου και κάτω από ποιες προϋποθέσεις μπορεί αυτός να επιβληθεί. Κατά συνέπεια το ΕΤΜΕΑΡ δεν μπορεί να καθοριστεί με υπουργική απόφαση, παρά μόνο με νόμο.
Όμως λόγω της αντισυνταγματικότητας του θέματος, το Β΄ Τμήμα του ΣτΕ παρέπεμψε προς οριστική κρίση το όλο ζήτημα στην ολομέλεια.
Να σημειώσουμε ότι μόνο για το 2013 μέσω του ΕΤΜΕΑΡ το θα εισπραχθούν συνολικά περίπου 600 εκατομμύρια (αντιστοιχούν στο 30% των εισροών του λογαριασμού ΑΠΕ), ενώ για το 2014 προβλεπονται οι εισπράξεις να προσεγγίσουν τα 800 εκατ. (περίπου 45% των εισροών του λογαριασμού).
Σε ανακοίνωση του το ΥΠΕΚΑ αναφέρει:“Σχετικά με δημοσιεύματα που αφορούν στις αποφάσεις του Β’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας το ΥΠΕΚΑ διευκρινίζει ότι σεβόμενο απολύτως τις αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης, θα περιμένει την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣΤΕ, καθώς οι αποφάσεις του εν λόγω Τμήματος δεν ακυρώνουν την Απόφαση της ΡΑΕ, αλλά παραπέμπουν το ζήτημα της ενδεχόμενης αντισυνταγματικότητας στην Ολομέλεια.
Στο πλαίσιο αυτό, μέχρι την οριστική απόφαση της Ολομέλειας του ΣΤΕ παραμένει η δυνατότητα νομικά να συνεχιστεί το καθεστώς που ισχύει έως σήμερα.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια το ΥΠΕΚΑ θα προβεί, αν χρειαστεί βάσει των αποφάσεων της Ολομέλειας, στην κατάλληλη νομοθετική ρύθμιση. Όσον αφορά τα θέματα αναδρομικότητας που αναφέρονται σε διάφορα δημοσιεύματα, η προσφυγή και πιθανή ακύρωση αφορά μόνο σε συγκεκριμένη απόφαση της ΡΑΕ (υπ’ αρ. 323/9.7.2013) για τον εξαμηνιαίο προσδιορισμό του ΕΤΜΕΑΡ από τον Ιούλιο του 2013.”
Να σημειωθεί ότι θετικά βλέπουν από το ΥΠΕΚΑ το γεγονός ότι η απόφαση του ΣτΕ αφορά μόνο την τελευταία υπουργική απόφαση του Ιουνίου 2013 και δεν προβλέπει αναδρομικότητα.Αν η ολομέλεια κάνει δεκτή τη συλλογιστική του τμήματος και οριστικά χαρακτηριστεί το ΕΤΜΕΑΡ φόρος, κάθε χρόνο θα πρέπει να ορίζεται με νόμο το ύψος του, δηλαδή δεν θα αρκεί μόνο η υπουργική απόφαση, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.
Ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης ώστε να αντιμετωπίσει μια ακόμη απρόβλεπτη κατάσταση;
Κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι θα περάσει σχετικό νόμο στη Βουλή, με τον οποίο θα επιβάλλετε στους καταναλωτές κάποιου άλλου είδους εισφορά αντίστοιχη με το ποσό που έχει καταβληθεί για το ΕΤΜΕΑΡ.
Κάτι ανάλογο έγινε και με το ποσό για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού παρά το ότι έχουν κριθεί παράνομες από το ΣτΕ.